Brezilya ev sahipliğinde düzenlenen 2014 Dünya Kupası’nda ses getiren performanslardan birini ortaya koyan Orta Amerika ülkesi Kosta Rika, tarihinde 5. kez bu organizasyonda boy gösterecek. 1990’da son 16 turunda, 2002 ve 2006 yıllarında ise grup aşamasında turnuvaya veda eden ülke, son olarak 2014’te büyük bir başarıya imza atarak Uruguay, İngiltere ve İtalya’nın yer aldığı gruptan lider çıkıp Yunanistan’ı son 16 turunda eledikten sonra çeyrek finalde Hollanda’ya karşı penaltılarda kaybetti.

2018 Dünya Kupası’nda Brezilya, Sırbistan ve İsviçre ile E grubunda mücadele edecek Kosta Rika, Oscar Ramirez önderliğinde 2014’teki başarısını yineleme arzusunda olacak.

 

2018 Dünya Kupasına Katılım ve Hazırlanma Süreci

2014 Dünya Kupası’ndaki göz dolduran performansın ardından ertesi yıl teknik direktör Jorge Luis ile yollarını ayıran Kosta Rika, o dönemden itibaren Oscar Ramirez tarafından idare edilmeye başlandı. CONCACAF’a 4. tur ile birlikte katılıp grubunu lider tamamlayan Kosta Rika, Dünya Kupası’na katılım için son aşama olan 5.turda Meksika’nın ardından grup 2.si oldu ve Rusya biletini kaptı. Takım, ilerleyen süreçte oynanan hazırlık karşılaşmalarında hazır bir görüntü vermese de, hazırlık karşılaşmalarının kadrolarında yer almayan oyuncuların katılımı ve bir önceki Dünya Kupası performansının da getireceği özgüven ile 2018 Dünya Kupası Kosta Rika içim umut vaat etmekte.

 

Hazırlık Maçları ve Kadro

CONCACAF 5. turdaki grup performansının ardından Dünya Kupası’na katılma hakkı kazanan Kosta Rika, bunu takiben 2017 Kasım’ında 3 gün arayla 2 hazırlık karşılaşması oynadı. Bunlardan ilki son yıllarda kupalara ambargo koyan İspanya’ya karşıydı ve 5-0 gibi ağır bir mağlubiyetle sonuçlandı. Bu mağlubiyet rakip göz önüne alındığında bir bakıma olağan karşılanabilir olsa da, bir sonraki maçtaki Macaristan mağlubiyeti net şekilde arzu edilmeyen bir sonuçtu. 2018 Mart ayı içerisinde 2 hazırlık maçı oynayan takım bunların ilkinde İskoçya’yı 1-0 yenerken, ardından Tunus’a aynı skorla kaybetti. 2018 Dünya Kupası öncesi 3 hazırlık karşılaşması daha yapacak olan Kosta Rika, sırasıyla Kuzey İrlanda, İngiltere ve Belçika ile karşılaşacak.

Tarihinin en başarılı turnuvası olan 2014 Dünya Kupası kemik kadrosunu birkaç değişiklikle bu yıl da göreceğimiz Kosta Rika’nın 2018 Dünya Kupası 23 kişilik nihai kadrosu şu şekilde:

Kaleci: Keylor Navas (Real Madrid), Patrick Pemberton (Liga Deportiva Alajuelense), Leonel Moreira (Herediano);

Defans: Cristian Gamboa (Celtic), Ian Smith (Norrkoping), Ronald Matarrita (New York City), Bryan Oviedo (Sunderland), Oscar Duarte (Espanyol), Giancarlo Gonzalez (Bologna), Francisco Calvo (Minnesota United), Kendall Waston (Vancouver Whitecaps), Johnny Acosta (Aguilas Dorados);

Orta Saha: David Guzman (Portland Timbers), Yeltsin Tejeda (Lausanne-Sport), Celso Borges (Deportivo La Coruna), Randall Azofeifa (Herediano), Rodney Wallace (New York City), Bryan Ruiz (Sporting CP), Daniel Colindres (Saprissa), Christian Bolanos (Saprissa);

Forvet: Johan Venegas (Saprissa), Joel Campbell (Real Betis), Marco Urena (LAFC)

 

 

Muhtemel Formasyon ve Detaylı Kadro Analizi

 

2014 Dünya Kupası’nın ertesi yılı yaşanan teknik direktör değişikliği Kosta Rika’nın genel diziliş yapısını değiştirmedi. Jorge Luis Pinto yönetiminde 2014 Dünya kupası boyunca benimsenen klasik 5-4-1 dizilişinden vazgeçilmemesinin yanında, bunun haricindeki düşük profilli sayılabilecek turnuvalarda ve hazırlık karşılaşmalarında 4-2-3-1 ve türevleri de denendi. Rakibin zorluk derecesi farketmeksizin yıllardır ana formasyon olarak ortaya çıkan 5-4-1 dizilişinin sakatlık gibi durumlar olmadıkça 2018 Dünya Kupası boyunca kullanılacağı öngörülebilir.

2017-2018 sezonu Şampiyonlar ligi şampiyonu apoletiyle kupaya gelecek Keylor Navas, ülkesi adına en güven veren pozisyonun kaleci olduğunu özellikle geçtiğimiz Dünya kupası başta olmak üzere pek çok maçta gösterdi. Form durumu da göz önüne alındığında Kosta Rika kalesinin emin ellerde olduğu net şekilde ortaya çıkıyor. Ülkelerinin kendi liglerinde kariyerlerini sürdüren yedek kaleciler Pemberton ve Moreira ise ancak Navas’ın sakatlık durumunda kaleyi teslim alabilecekler.

Savunma hattında Kosta Rika adına oyunun sadece defans değil hücum geçişleri için de büyük önem taşıyan bek pozisyonlarına bakıldığında, sağ bekte bir çok kez milli takım formasını terletmiş, Celtic forması giyen Gamboa’nın yeri sağlam. Bu bölgede onun yedeği konumunda genç Ian Smith var. As kadroda yer alması beklenen diğer kanat beki ise Bryan Oviedo. Bu sezon Championship’te sonuncu olarak küme düşen Sunderland oyuncusunun yedeği konumunda ise MLS’te top koşturan Matarrita bulunuyor. 5 stoper ile Rusya’ya gidecek Kosta Rika’da stoper üçlüsünün şu şekilde olması en kuvvetli ihtimal, üçlünün ortasında, partnerlerinin kim olduğundan bağımsız oynadığı müddetçe hep göbekte oynayan Gonzalez forma giyecek, sağ stoperde tecrübeli stoper Acosta, sol stoperde ise sakatlığından ötürü ligin son bölümünü kaçıran ve bu anlamda bir problemi olmadığı sürece Espanyol oyuncusu Duarte’nin forma giymesi yüksek ihtimal. Bu üçlünün birlikte birçok maçta görev almış olması takım savunması anlamında önemli bir done.

4lü orta sahanın göbek ikilisinin geçtiğimiz Dünya kupası iyi bir performans gösteren Tejeda-Borges ile oluşturulması kuvvetle muhtemel. Bu bölgede mücadele azmi ve kazandığı toplarla takımına büyük katkı sağlayan Tejeda ve ona göre daha teknik özellikler barındıran, nispeten daha çok hücuma katılan Deportivo oyuncusu Borges’i, MLS’te forma giyen ve bu ikiliye ilk alternatif olarak hazırda bekleyen hatta doğrudan onlardan birinin yerine oynama potansiyeline sahip Guzman destekler durumda. Son dönemde yapılan hazırlık karşılaşmalarını saymazsak Dünya Kupası elemelerinde ve diğer organizasyonlarda çok kez forma şansı bulan Guzman’ın, Tejeda’nın yerine oynaması da şaşırtıcı olmayacaktır. Bu bölge için ilk 11’de şans bulma ihtimali açısından bu 3 oyuncunun arkasında ise iki isim var. Bunlardan ilki bir dönem ülkemizde de forma giymiş ve şu an kendi ülkesinde futbol hayatına devam eden Randall Azofeifa, diğer isim ise çoğunlukla rotasyon oyuncusu olarak kullanılan ve yine MLS’te top koşturan Rodney Wallace. Yeri kaleci Navas ile birlikte en garanti seviyede olan ve takımın beyni konumundaki Bryan Ruiz sağ kanatta yerini alacaktır. Aşağıda da görüleceği gibi klasik bir kanat oyuncusundan çok bir kanat oyun kurucu rolünde izlediğimiz Ruiz’in rolüne benzer diğer kanatta da Bolanos’un görev alması bekleniyor. 2014 Dünya Kupası’nda hırslı ve etkili oyun tarzının yanında bandanası ile turnuvaya renk katan oyuncu ilerleyen yaşına rağmen halen etkili olabilecek düzeyde. Kanat rotasyonunda kadrodaki birçok oyuncunun alt yapısında yetiştiği Saprissa’da forma giyen Collindres ve Venegas yer almakta. Bu oyuncuların, Ruiz ve Bolanos’un yaşları göz önüne alındığında maçların belli bölümlerinde süre almaları kesin gözüküyor.

Asıl mevkisi kanat olmasına rağmen 2014 Dünya Kupası’nda üst düzey bir santrafor performansı gösteren Campbell, yine bu pozisyonun en büyük adayı. Takım rotasyonunda kendine her daim yer bulan Urena da Kosta Rika’nın gol umutlarından biri olacak. Campbell’ın daha önce kullanıldığı gibi kanata kayması ya da oyundan çıkması durumunda ileri uç oyuncusu olarak eldeki tek isim olması da ona duyulan güvenin bir göstergesi.

 

Taktiksel Analiz

Genel anlamda bakıldığında oyuncuların kalite ve özellikleri itibariyle üst düzey bir taktik bilgisinden ve sahaya yansımasından bahsetmek oldukça güç. Özellikle hücum anlamında ofansif plan seçenekleri kısıtlı bir Kosta Rika görüyoruz. Ancak bu noktada devreye Bryan Ruiz giriyor. Yukarda bahsedildiği gibi takımın beyni yakıştırmasına en uygun isim açık ara o. Kaptanlığın da verdiği saha içindeki liderliğinin yanında üstün bir oyun görüşüne sahip. Bu özelliğiyle takımını atağa çıkarmada en aktif rol onun. 2.bölgeden itibaren atakların olgunlaşmasında ihtiyaç duyulan ilk yeteneği ortaya koymakla birlikte, 3.bölgede de hem arkadaşlarını pozisyona sokabilme, hem de kendi atağı sonuçlandırabilme kabiliyetine sahip. Sol ayaklı bir oyuncu olarak sağ kanatta görev alması bu marifetlerinin ön plana çıkmasını sağlıyor. Bu en önemli hücum silahını birazdan daha detaylı inceleyeceğiz. Ruiz’in topla buluşturulamadığı zamanlarda beklerin atağa katılması başka bir hücum oyunu alternatifi olarak ortaya çıkıyor. Bu zaman zaman kısa paslar üzerinden ikiye birlerle sağlanırken, bazen de uzun toplarla hücum geçişi sağlanmaya çalışılıyor. Yalnızca bekler için değil ilk 11 oynaması beklenen Campbell’ın savunma arkasına topsuz koşuları da uzun paslarda aranan bir opsiyon olarak karşımıza çıkıyor. Bir diğer hücum ve gol silahı da duran toplar. Topu doğrudan kaleye gönderilebilecek oyuncuların varlığının yanı sıra, daha önce özellikle arka direk koşularıyla tehlike yarattığını gördüğümüz stoper Gonzalez de bu tip toplarda potansiyel tehlike oluşturuyor.

Dizilişinden de anlaşılacağı gibi savunmaya hücuma nazaran daha çok önem veren Kosta Rika, takım savunması anlamında oldukça başarılı bir ekip. 2014 Dünya kupası da dahil pek çok maçta özellikle skoru bulduklarında bunu koruma konusunda üst düzey bir performans sergiliyorlar. Uzun yıllardır kullanılan, oturmuş bir taktik yapısıyla mücadele etmeleri ve yine aynı ya da benzer oyuncu profillerinin kupaya getirilmiş olması nedeniyle, bu bağlamda yine istediğini alan taraf olmaları kuvvetle muhtemel. Top rakipteyken takım halinde topun arkasına geçip, geri 5li ve orta 4lünün aynı doğrultuda kendi bölgelerinde bir şerit gibi 2 katman halinde dizildiğini görüyoruz. Bu oyun içinde zaman zaman atağın geldiği kanattaki bek oyuncusunun orta 4 lüye katılması şeklinde de ortaya çıkabiliyor. Bu da aşağıda net şekilde görülmekte. Ayrıca dizilişin ve oyun anlayışının yarattığı sayısal üstünlük, rakibi kanatlara itmekte ve ortaya çevrilen toplarda Kosta Rika lehine bir durum oluşmasına yol açmakta. Bunların uygulanması ve alınan sonuçlar itibari ile değerlendirildiğinde, sert ve mücadeleci oyun yapılarının da katkısıyla uzun vadede başarılı oldukları gözlenebilir. Bunun yanında teknik ve çabuk bir orta saha kurgusuyla mücadele eden bir rakip Kosta Rika savunmasına zor anlar yaşatabiliyor, bunu da birazdan göreceğiz.

 

Yukarıdaki iki görselde daha önce bahsettiğimiz 2 katman şeklinde oluşturulan ve doğrultunun mümkün olduğunca korunmaya çalışıldığı defans hattını görüyoruz. Düzgün uygulandığı takdirde aşılması oldukça güç kalesini koruyan iki kademeli bir sura benzetilebilir.

 

Yukarıdaki iki görsel, eksik yakalanan Kosta Rika savunmasının, dikine ve çabuk kat eden oyunculara karşı duyulan zaafını ve atağın devamında kaleciyle karşı karşıya kalacak forveti marke edememe halini net şekilde göstermekte.

 

 

Bu görselde merkezde 8 futbolcuyla oluşturulan yoğunluk göze çarpmakta ve rakip takımı kanatlara oynamaya zorlayan bir durum oluşturmakta, bu da atağın olgunlaşmasını engeller vaziyette.

 

 

Bu iki görselde önündeki kanat oyuncusuyla ikiye bir yapan sol bek Oviedo’nun topla buluşma anı ve dışarıya çıkardığı topta Urena’nın golüyle sonuçlanan pozisyonu görmekteyiz.

 

 

Bu iki görsel Kosta Rika’nın en önemli hücum planını ortaya koymakta. 2. ve 3. bölgede topla buluşan Bryan Ruiz’e yaratılan pas opsiyonları ve kanat oyun kurucu rolü net şekilde gözükmekte. Bu tip pozisyonların devamında, Kosta Rikalı oyuncular Ruiz’in yaratıcı oyunlarıyla etkili noktalarda topla buluşabiliyor ve gol pozisyonuna girebiliyorlar.

 

Takip Edilebilecek İsimler

Bryan Ruiz : Takımının tartışmasız en teknik ismi, 10 numarası, lideri, kaptanı. Kendine has çalım yetenekleri, çok sade bir oyun, inanılmaz bir vizyon. Avrupa futbolunda da kendine yıllardır önemli seviyelerde yer bulmuş bir isim. Kosta Rika’nın hemen her kayda değer atağında onu görmemiz olası. İlerleyen yaşına rağmen, onu izlemesi bu yıl da büyük bir zevk olacak.

Keylor Navas : 2017-2018 sezonu Şampiyonlar Ligi şampiyonu Real Madrid’in kalesini koruyan ve tüm eleştirilere rağmen geldiği sezondan beri Real Madrid gibi bir takımın bir numaralı kalecisi olan Navas, bu dönemde pek çok kupa kazandı. Tecrübesi ve kalitesiyle güven veren kaleci daha önce olduğu gibi bu turnuvada da ne denli kaliteli olduğunu gösterecek ve takımı adına fark yaratan isim olacaktır.

Joel Campell : 18 yaşında Arsenal tarafından keşfedilip, üzerine yatırım yapılmış bir isim. Sahip olduğu yetenekleriyle büyük bir potansiyel vaat ediyor. Öyle ki, yıllardır Arsenal tarafından vazgeçilemeyip, her yıl kiralanan ve geri dönen bir oyuncu. Milli takımda asıl mevkisi olan sağ açık pozisyonundan daha çok, uç forvette kullanıldı, bu yıl da öyle olması bekleniyor. Birebirdeki etkinliği, beklenmedik anlarda çıkardığı şutlar ile takımının ön bölgedeki en önemli kozlarından biri olacak.

 

Sonuç

Tarihe bakıldığında, Avrupa dışından turnuvaya katılan takımlar her Dünya kupasına renk katmış, hatta birçokları tarafından görece sempatik bulunmuştur, Kosta Rika da kesinlikle bunlardan biri. 2014 Dünya Kupası performansı başta Kosta Rika olmak üzere tüm ülkelerdeki futbolseverlerin ilgisini çekmiş ve takdirini toplamıştı. Onlar bu performansı bir seviye daha yukarı taşımak, en azından tekrarlama niyetinde olacaklardır. Bu turnuvada da çok mücadeleci, göze hoş gelen bir futbol izleteceğini umduğumuz, Bryan Ruiz önderliğindeki Kosta Rika’yı bu yıl çok daha zor bir turnuva bekliyor.