2000’den bu yana düzenlenen tüm şampiyonlara (Dünya Kupası, Avrupa Şampiyonası) katılan Portekiz, bu yaz Rusya’ya son Avrupa şampiyonu apoletiyle geliyor. Son Dünya Kupası’nda gruplardan çıkamayarak büyük hayal kırıklığı yaşayan ülkenin, 2006 yılında elde ettiği 4.lük, şimdiye kadarki en büyük başarıları.
2018 Dünya Kupasına Hazırlanma Süreci
Brezilya’daki Dünya Kupası’nda yaşanan hayal kırklığından sonra takımın başına Fernando Santos’u getiren Portekiz, onun döneminde Avrupa Şampiyonluğu yaşayıp Konfederasyon Kupası’nı 3.sırada tamamladı. Dünya Kupası elemelerinde ise İsviçre, Macaristan, Letonya, Faroe Adaları ve Andorra’yla aynı grupta yer alan Santos’un öğrencileri İsviçre’yle oynadığı ilk maçı kaybettikten sonra arka arkaya 8 maçtan galip ayrıldı. Final niteliğindeki maçta bir kez daha İsviçre’yle karşılaşan Portekiz, sahadan galip ayrıldı ve direkt olarak Rusya’ya gelme hakkını elde etti. Fernando Santos yönetiminde 4 yılda 24 resmi maça çıkan Portekiz, bu maçların yalnızca 1 tanesini kaybetti.
Hazırlık Maçları ve Kadro
Portekiz Dünya Kupası hazırlık döneminde şu ana kadar 4 maç oynadı. Kasım 2017’de Suudi Arabistan’ı 3-0 mağlup edip ABD ile 1-1 berabere kalan Portekiz, Mart 2018’de ise Mısır’ı 2-1 mağlup edip, Hollanda’ya 3-0 mağlup olmuştu. Dünya Kupası öncesi Tunus, Belçika ve Cezayir ile karşılaşacak olan Portekiz böylelikle hazırlık sürecini tamamlamış olacak.
Takımın kadrosu Euro 2016 şampiyonluğundan sonra ciddi bir değişim yaşadı. 2016’da şampiyonluk yaşayan kadrodan tam 10 isim bu yaz Rusya’da olmayacak. O turnuvada yaşadığı büyük çıkışla Bayern’in yolunu tutan Renato Sanches, Porto’yla harika bir sezon geçirip sezon sonunda çapraz bağ sakatlığı yaşayan Danilo Pereira, ayrıca geçirdikleri formsuz sezonların ardından uzun süre sonra kadroda yer bulamayan Andre Gomes ve Nani gibi oyuncular takımın önemli eksikleri olarak göze çarpıyor.
Portekiz Ligi’nden 6 oyuncuyu kadrosunda bulunduran Portekiz’in, Spor Toto Süper Ligde oynayan 3 oyuncuyu da kadrosunda bulundurduğunu hatırlatalım.
Portekiz’in Dünya Kupası kadrosunda şu oyuncular bulunuyor:
Kaleciler: Rui Patricio (Sporting), Beto (Göztepe), Anthony Lopes (Lyon)
Defanslar:CedricSoares (Southampton), Ricardo Pereira (Porto),Pepe (Beşiktaş), Ruben Dias (Benfica),
Bruno Alves (Rangers), Jose Fonte (Dalian Yifang), Raphael Guerreiro (Dortmund), Mario Rui (Napoli)
OrtaSahalar: William Carvalho (Sporting), Manuel Fernandes (Lokomotiv Moskova), Bruno Fernandes (Sporting),
Adrien (Leicester), Joao Moutinho (Monaco), Bernardo Silva (ManchesterCity), Gelson Martins (Sporting), Ricardo Quaresma (Beşiktaş), Joao Mario (West Ham)
Forvetler: Cristiano Ronaldo (Real Madrid), Andre Silva (Milan) Gonçalo Guedes (Valencia)
Muhtemel Formasyon ve Detaylı Kadro Analizi
Fernando Santos’un, özellikle stoper ve santrfor mevkilerinde alternatif sorunu yaşasa da çok etkili kanat oyuncularına sahip olması ve orta saha oyuncularının iyi sezon geçirmesiyle birlikte güçlü bir kadroyla Rusya’ya geldiğini söyleyebiliriz. Andre Silva’nın takıma monte edilmesinden sonra takım genellikle 4-4-2 dizilişiyle sahada yer alıyor. Oyun içinde 8 numara pozisyonundaki oyuncunun kendini biraz daha öne atması ve kanat oyuncularının da merkeze yaklaşmasıyla birlikte 4-1-3-2 şeklinde bir dizilişe de dönebiliyorlar.
Kalede takımın vazgeçilmez oyuncularından biri olan Rui Patricio bulunuyor. Son yıllarda düzenli olarak takımının ve milli takımın kalesini koruyan Patricio kalede güven veriyor diyebiliriz. Santos diğer iki kaleci tercihinde ise bu sezon çıkış yapan Jose Sa ve Bruno Varela gibi genç kaleciler yerine, Göztepe’de oldukça beğeni toplayan Beto ile Lyon’un tecrübeli file bekçisi Anthony Lopes’i kadroya dahil etti.
Sağ bekte normal şartlarda 4 iyi oyuncusu bulunan Santos, hazırlık maçlarında memnun kalmadığı Cancelo’yu ve Barcelona’da beklentilerin altında bir ilk sezon geçiren Nelson Semedo’yu kadroya dahil etmedi. Santos’un ilk tercihinin önceki turnuvalarda olduğu gibi Cedric Soares olması bekleniyor. Savunma yönü oldukça kuvvetli olan Soares, hücumda da yaptığı etkili ortalarıyla dikkat çekiyor. Onun alternatifi ise Porto’da harika bir sezon geçiren Ricardo Pereira. Yaptığı kanat bindirmeleriyle dikkat çeken Pereira, hızı ve dribblingleriyle rakiplere zorluk çıkarabiliyor. Stoper mevkisi Portekiz’in en problemli bölgesi olarak göze çarpıyor. Santos’un ilk tercihi geride bıraktığımız sezonda Beşiktaş formasını giyen takımın ikinci kaptanı Pepe olacak. Pepe’nin yanında eleme maçlarında ve Konfederasyon Kupası’nda genellikle Jose Fonte’yi izledik. Fakat Fonte’nin rekabetin nispeten düşük olduğu Çin’e transfer olması ve formsuz bir dönemden geçmesi önemli bir soru işareti. Turnuvanın sürprizi olarak takımın en genç oyuncusu Ruben Dias’ı da 11’de görmemiz mümkün. Yılların tecrübesi Bruno Alves ise Santos’un 4.tercihi olacak gibi görünüyor. Sol bekte Dortmund’lu Raphael Guerreiro’yu izleyeceğiz. Yaşadığı uzun süreli sakatlık sonrasında form düşüklüğü yaşasa da etkili dribblingleri, tekniği ve yüksek pas yüzdesiyle takımın önemli oyuncularından biri konumunda. Bu bölgenin alternatifi ise bu sezon Napoli’de yakaladığı çıkışla adını milli takıma yazdıran Mario Rui.
Orta sahalara geçersek defansif orta saha pozisyonunda takımın belki de alternatifsiz tek oyuncusu William Carvalho görev alacak. Danilo’nun sakatlığı ve Ruben Neves’in kadroya alınmamasıyla birlikte, kadrodaki defansif yönü güçlü tek orta saha William. Yüksek pas yüzdesi, ikili mücadele gücü ve top saklama özelliği ile takımın savunma ve hücum arasındaki köprü olma vazifesini yürütmeye çalışacak. Orta sahada oynayacak diğer oyuncu için ise pek çok aday var. Elemelerdeki ve hazırlık maçlarındaki oyunu sayesinde bu bölgenin ilk adayı Joao Moutinho olarak gözüküyor. Onun dışında tecrübeli Adrien ve kariyer sezonlarını geçiren Manuel Fernandes ile Bruno Fernandes bu bölgedeki diğer alternatifler. Özellikle Bruno Fernandes gösterdiği üst düzey performansla, takımın hücum sıkıntısı çektiği dönemlerde oyuna girerek işleri değiştirebilecek potansiyele sahip.
Kanatlara baktığımızda sağ kanatta Bernardo Silva’nın oynamasına kesin gözüyle bakabiliriz. M.City’nin rüya sezonuna özellikle 2.yarıda önemli katkı veren Silva, milli takımın da önemli yıldızlarından biri haline geldi. Dribblingleri, üst düzey tekniği ve attığı etkili paslarla takımın önemli silahlarından biri konumunda. Sol kanatta ise her ne kadar iyi bir sezon geçirmese de takımın önemli parçalarından biri olan Joao Mario’nun oynamasını bekliyoruz. Ön tarafta hareketli bir oyuncu izlenimi veren Mario, takım savunmasına da çok fazla katkı sağlıyor. Kanatların ilk alternatifi olarak Sporting’de çok iyi bir sezon geçiren Gelson Martins göze çarpıyor. Hızı, patlayıcı gücü ve kolay adam eksiltebilmesi Martins’in önemli özellikleri. Kulübeden geldiği maçlarda ekstra katkılar verebilir. Kadrodaki diğer kanat oyuncusu ise hepimizin yakından tanıdığı Ricardo Quaresma. İlerleyen yaşına rağmen her an skoru değiştirebilecek potansiyelde olması, Santos’un bu turnuvada da ondan vazgeçememesini sağlamış durumda.
Forvet hattına geldiğimizde ise en çok göze çarpan isim takımın süperstarı Cristiano Ronaldo. Ronaldo bu turnuvada da takımının en önemli gol ayağı olacak. Ronaldo’nun yanında Milan’da beklentilerin altında bir sezon geçiren Andre Silva’nın oynaması muhtemel. Özellikle Ronaldo ile yakaladıkları uyum ve elemelerde kaydettiği 8 golün ardından, Santos’un ondan vazgeçmesi pek kolay görünmüyor. Bu bölgenin alternatif oyuncusu ise Valencia’ya kiralandıktan sonra iyi bir çıkış yakalayan Gonçalo Guedes.
Taktiksel Analiz
Portekiz’in Euro 2016’da zafere ulaşmalarını sağlayan mücadeleci ve pes etmeyen oyun anlayışını bu turnuvaya da taşımasını bekleyebiliriz. Üstelik Rusya’ya son Avrupa Şampiyonu ünvanıyla gelecek olmaları özgüvenlerini bir kat daha arttırıyor. Takımdaki tecrübeli yıldızlarla yetenekli genç oyuncuların bu yaz da en iyisi için çabalayacaklarını öngörmek zor değil.
Toplu Oyun, Hücum
Portekiz’in temel hücum anlayışı topa sahip olarak rakibe orta sahada üstünlük kurmak. William ve Moutinho gibi kolay top kaybı yapmayan iki oyuncuya sahip olmaları bu anlamda işlerini kolaylaştırıyor. Ayrıca Moutinho attığı etkili ara paslarıyla kanat oyuncularını da oyuna dahil edebiliyor. Farklı tipte kanat oyuncularına sahip olmaları da takıma hücumda önemli bir çeşitlilik kazandırıyor. Sağ kanatta oynayan Bernardo Silva birebirde etkili olan bir oyuncu ve dar alanda özel işler yapabiliyor. Diğer kanat oyuncusu Joao Mario ise ön tarafta oldukça hareketli ve sürekli ceza sahasına koşular yaparak rakip savunmanın dengesini bozmayı amaçlıyor. Portekiz’de beklerin de hücuma önemli destek verdiğini söyleyebiliriz. Sol bekte oynayan Guerreiro daha çok içe katederek hazırladığı pozisyonlarla dikkat çekerken; sağ bekte oynayan Soares ise yaptığı kanat bindirmeleri ve açtığı ortalarla dikkat çekiyor.
Yukarıdaki görselde Portekiz’in hücum esnasında sahaya nasıl dizildiğini görebiliyoruz. Sol kanatta oynayan Joao Mario ile takımın santrforu Cristiano Ronaldo bu pozisyonda alan değiştiriyor ve William’ın pasıyla savunma arkasına koşu yapıyor. Portekiz hücumlarında buna benzer sürpriz koşuları görebilmek mümkün.
Yukarıdaki iki görselin ilkinde İsviçre savunmasının kendi üzerine yoğunlaştığını fark eden Moutinho, güzel bir ara pasıyla Bernardo Silva’yı savunma arkasına kaçırıyor. 2.görselde ise Bernardo Silva’nın içeri çevirdiği top Andre Silva tarafından ağlara gönderiliyor.
Portekiz’in oyun planında Ricardo Quaresma’nın da önemli bir payı var. Maçlarda genellikle sonradan oyuna dahil olan Quaresma açtığı etkili ortalarla başta Ronaldo olmak üzere takım arkadaşlarını pozisyona sokabiliyor. Yukarıdaki görselde de Quaresma’nın ortasında topla buluşan Ronaldo takımına beraberliği getiriyor.
Topsuz Oyun, Savunma
Portekiz’in son yıllardaki başarısında takım savunmasının da önemli bir payı var. Top rakipteyken kalabalık şekilde topun arkasına geçen takım başta William Carvalho’nun önderliğinde orta alanı kapatıyor. Ön taraftaki oyuncuların da savunmaya yardımcı olması Santos’un oyunundaki önemli kurallardan biri ve bu durum Portekiz’in kolay gol yemesini engelliyor.
Yukarıdaki ilk görselde Portekiz’in kompakt bir şekilde savunma yaptığını, kanat oyuncularının da ortaya yaklaşarak rakip üzerinde baskı kurduklarını görebiliyoruz. İkinci görselde ise orta sahada kaybedilen top sonrası iki oyuncunun baskı yaparak topu geri kazanmaya çalıştıklarını görüyoruz.
Portekiz’in önemli savunma silahlarından biri de rakibin birinci bölgesinde yapılan presler. Tüm maç boyunca olmasa da maçların belirli bölümlerinde yapılan şok presler rakibi zor durumda bırakabiliyor. Ön tarafta hızlı ve birbiriyle iyi anlaşan oyuncuların bulunması onların işini kolaylaştırıyor. Yukarıdaki görselde de bu durumun bir örneğini görüyoruz.
Daha önce Joao Mario’nun takım savunmasında etkin bir rol oynadığından bahsetmiştik. Yukarıdaki görselde de Mario’nun bekine yardıma gelerek rakip kanat oyuncusuna baskı yaptığını görüyoruz. Buna benzer pozisyonları Portekiz maçlarında sıkça görmek mümkün.
Yine daha önce Portekiz’in stoper bölgesinde sorun yaşadığından bahsetmiştik. Özellikle hızlı gelişen rakip ataklarda doğru pozisyon almakta sıkıntı yaşayabiliyorlar. Yukarıdaki görselde de ani gelişen Hollanda atağında Portekiz savunması iyi pozisyon alamıyor. Öndeki oyuncuların tamamı ayağında top olan oyuncuya odaklanırken, arkada Jose Fonte iki Hollandalı ile baş başa kalıyor ve pozisyon golle sonuçlanıyor.
Takip Edilebilecek İsimler
Ruben Dias: Bu sezon Benfica’da düzenli forma şansı bulmaya başlayan Ruben Dias, yaşına göre oldukça yüksek bir oyun bilgisine sahip. Sahada nerede durması gerektiğini iyi bilen genç oyuncu ikili mücadelelerde oldukça başarılı. Ayrıca oyun kurulumunda da önemli rol alan Dias’ın pas yüzdesi gayet iyi seviyede. Bu turnuvada göstereceği performansla birlikte Avrupa’nın dev kulüplerinin radarına girmesi sürpriz olmayacaktır.
Bruno Fernandes: Sporting’te geçirdiği harika sezonla adından oldukça söz ettirdi. Bir ofansif orta saha oyuncusunda olması gereken özelliklerin tamamına sahip. Dribblingleri, etkili ara pasları ve uzaktan attığı şutlarla dikkat çekiyor. Bu sezon gösterdiği performansla devlerin radarına girmeyi başaran Fernandes’in bu turnuvanın ardından adından daha çok söz ettirmesi beklenebilir.
Gelson Martins: Sporting altyapısından yetişen oyuncu bu sezon önemli bir mesafe kat etti. Patlayıcılığı ve deliciliği üst düzeyde olan Martins’i birebirde durdurmak neredeyse imkansız. Çok kolay adam eksiltebiliyor ve açık alanda oldukça verimli oluyor. Liverpool’un uzun süredir kendisiyle ilgilendiği biliniyor ve bu turnuvadan sonra kariyerine daha büyük bir takımda devam edebilir.
Sonuç
Portekiz’in grubuna baktığımızda kağıt üzerinde Fas ve İran’ın önünde gruptan çıkmaları yüksek bir ihtimal olarak gözüküyor. Çapraz grupta da kendilerini Uruguay dışında fazla zorlayabilecek bir takımın olmaması sebebiyle Portekiz’in bu turnuvadaki ana hedefi en azından çeyrek finalde yer almak olacaktır. Sonrasında ise Euro 2016 şampiyonu olmanın verdiği tecrübeyle dev rakiplerine zorluk çıkarmaya çalışacaklardır.
