Eleme gruplarında olduğu gibi, Euro 2016 Avrupa Şampiyonası’nda da D grubunda rakibimiz olan Çek Cumhuriyeti, Euro’96 da olduğu gibi tekrar final oynamak istiyor. Çekoslovakya’nın dağıldığı günden beri düzenlenen 8 Avrupa Şampiyonasına da katılan Çekler bu süreçte final, yarı final, çeyrek final oynadılar. Euro 2012’de Portekiz’e 1-0 yenilerek çeyrek final’de elenen Çek Cumhuriyeti bu sefer Viktoria Plzen efsanesini yaratan Pavel Vrba’nın önderliğinde geçmiş başarılarını yakalamaya çalışıyor.
Euro 2016 Katılım Süreci
Eleme Grupları’nda A milli takımımız ile birlikte A grubunda yer alan Çek Cumhuriyeti, Hollanda’nın da bulunduğu grubu birinci bitirerek beklentilerin üzerine çıktı. Eleme Gruplarına 4’te 4 yaparak başlayan Çekler, grup aşamasında 7 galibiyet, 1 beraberlik ve 2 de mağlubiyet aldı. Bu 10 maçta 19 gol atıp 14 gol yiyen Çek Cumhuriyeti, hiçbir maçta kalelerini gole kapatamayarak, Avrupa Şampiyonasına katılan takımlar arasında eleme gruplarında kalesinde en çok gol gören takım oldu.
Muhtemel Diziliş ve Kadro Analizi
Çek Cumhuriyeti bugüne kadar katıldığı bütün kupalara Nedved, Koller, Baros, Ujfalusi gibi “Yıldız” diyebileceğimiz oyunculardan kurulu kadrolarla katılmaktaydı, bu kez ise daha çok Çek Cumhuriyeti’nde forma giyen yerel ligin yıldızları diye nitelendirebileceğimiz bir kadro ile Euro 2016’ya katıldılar. 23 kişilik kadronun 11’i 2015/2016 sezonuna Synot Liga’da başladı. Kadro’nun artı özelliklerinden birisi oldukça çok yönlü oyuncular barındırıyor olması, örneğin Jiri Skalak sağ kanat, sol kanat, oyun kurucu pozisyonlarında oynayabiliyor, Borek Dockal sağ kanat, ofansif orta saha oynayabiliyor ya da Josef Sural sağ kanat, sol kanat ve forvet oynayabiliyor. Bu kadro derinliğini defans bölgesinde görmek çok mümkün değil. Özellikle stoper adayları arasında Sivok yanında Hubnik, bu sezon oldukça az forma giyen Michal Kadlec ve cezası nedeniyle ilk maçta forma giyemeyen ve bireysel hata eğilimi olan Marek Suchy var. Hazır stoper olarak sadece Sivok ve Hubnik ön plana çıkıyor. Bir diğer eksik bölge ise bitiricilik konusunda eksik kalan forvet hattı denebilir. Çek Cumhuriyeti Milli Takımı’nın Teknik Direktörü Pavel Vrba takımını artık ülkesinde kendisiyle özdeşleşmiş olan 4-2-3-1 taktiği ile sahaya sürüyor.
Kadroyu mevki bazında ele aldığımızda Çek Cumhuriyeti’nin kaleci konusunda pek sıkıntı yaşamayacağını söylemek mümkün. Petr Cech, 34 yaşında olmasına rağmen bu sezon Arsenal ile muhteşem bir sezon geçirdi, ayrıca bu sezon Premier League’de altın eldiven ödülüne layık görüldü ve büyük ihtimalle son turnuvası olacaktır. Tomas Vaclik de bu sezon Basel’in şampiyonluğunda önemli rol oynadı. Oynadığı 41 maç’ın 15’inde kalesini gole kapattı. Son olarak da 3.kaleci Tomas Koubek bu sezon kiralık olarak oynadığı Slovan Liberec’te muhteşem bir performans sergiledi ve Çek liginin en iyi kalecilerinden bir tanesi konumunda diyebiliriz.
Defans hattına baktığımızda oldukça yaşlı bir oyuncu topluluğu ile karşılaşıyoruz. Sivok 32, Kadlec 31, Hubnik 32, Limbersky 32 yaşında. 24 yaşındaki Kaderabek dışında Pudil, Suchy, Gebre Selassie ise 30 yaş ve civarındalar. Vrba’nın stoper ikilisinin Sivok ve Hubnik’ten oluşacağını düşünüyorum. Michal Kadlec’in maç eksiğinin olması Vrba’nın Hubnik’i tercih etmesinde önemli rol oynayacaktır. Oyununu bekleri oyuna katarak oynamayı seven Vrba, tahtaya ilk olarak Kaderabek ve Limbersky’nin isimlerini yazmaktadır. Kaderabek enerjisi, hızı, sürekliliği ve ileri çıkışlarında yarattığı ciddi tehlikeler onu modern bir bek haline getirmektedir. Bir diğer bek Limbersky ise yıllardır Çek Cumhuriyet’inin en iyi sol beki diyebiliriz, sağ ayaklı bir sol bek olan Limbersky özellikle sağ ayağının dışıyla yaptığı ortalarla dikkat çekmektedir. Bundesliga’da düzenli olarak forma giyen Gebre Selassie ve Championship’te Sheffield Wednesday ile oldukça etkileyici bir perfomans sergileyen Daniel Pudil ise bu turnuvada yedek kulübesinde görev beklemeleri düşünülürken Limbersky’nin Hırvatistan maçında yapmış olduğu hatadan dolayı kulübeye çekilip Gebre Selassie’nin forma şansı bulma durumu olabilir.
Orta sahaya baktığımızda oldukça kalabalık ve versatil oyunculardan seçilmiş bir futbolcu topluluğu olduğunu söyleyebiliriz. Pavel Vrba ön libero olarak genellikle Darida’yı bir defansif özellikli orta saha oyuncusu ile desteklemektedir. Bu defansif özellikli oyuncu genellikle ya Kasımpaşalı Pavelka ya da Plasil oluyor. Devre arasında Kasımpaşa’ya transfer olan Pavelka’nın sakatlıklardan dolayı çok iyi bir ikinci yarı geçirmemesi nedeniyle Çek Cumhuriyeti’nin Plasil ile birlikte Çek Cumhuriyeti’nin ön libero ikilisini oluşturacaktır. İspanya ve Hırvatistan maçlarında da ön libero olarak Darida ve Plasil ikilisi görev aldı. Darida ise adeta takımın dinamosu ve akciğerleri rolünü üstlenmektedir. Sahada basılmadık yer bırakmayan oyuncu, bir yandan da atağa destek veren bir profil çizmektedir. Ofansif olarak oynayan orta saha üçlüsünde ise ofansif orta saha olarak Rosicky’nin yeri kesindi fakat Hırvatistan maçında sakatlanan oyuncu turnuvayı kapattı. Bir diğer yeri kesin olan oyuncu ise Ladislav Krejci; hızlı, etkili ortalar yapabilen, ceza sahası içerisine girebilen sol kanat oyuncusu bu sezon Sparta Prag’ın Avrupa yürüyüşünde Borek Dockal ile birlikte önemli katkı verdi fakat milli takımda skora o denli etki edememesi zaman zaman eleştiri oklarını üzerine çekmesine neden oldu. Sağ kanatta ise hazırlık maçları ve elemelerde Borek Dockal görev almıştı fakat hazırlık maçlarında ufak bir sakatlık yaşamasından dolayı oynayamadı. İlk maçta, İspanya karşısında defansif bir önlem almak istemesi nedeniyle Pavel Vrba’nın sağ kanatta tercihi Gebre Selassie’den yana oldu. Sağ kanatta oynayan bir diğer oyuncu ise Jiri Skalak; etkili ortaları, tekniği duran toplardaki becerisi ile öne çıkan oyunculardan bir tanesi, bu sezon Mlada Boleslav’da ve Brighton’da gösterdiği oldukça etkileyici performansı sayesinde kadroda kendisine yer buldu, Hırvatistan maçında ise bekleneni veremedi. Borek Dockal; bir dönem Konyaspor forması da giyen oyuncu elemeler aşamasında Çek Cumhuriyeti’nin en golcü oyuncusuydu. Bu sezon Synot Liga’nın en iyi oyuncularından birisi olan Dockal, attığı 13 gol ve yaptığı 13 asist ile ne kadar tehlikeli bir oyuncu olduğunu ortaya koymuştur. Rosicky’nin sakatlığının ardından yaratıcılık konusunda Dockal’a büyük görev düşebilir. Orta sahadaki bir diğer isim ise Daniel Kolar; Viktoria Plzen’de düzenli olarak forma giyse de, tecrübeli orta saha oyuncusu milli takımda daha çok Dockal ve Rosciky’nin yedeği olarak kulübede görev beklemektedir. Son olarak Josef Sural ise iki kanatta da oldukça etkili ve forvette de oynayabiliyor. Son haftalarda ayak bileğindeki sakatlığından dolayı oynayamayan oyuncu, performansının iyi olduğu bir dönemde olmasa da çok yönlü bir oyuncu olması sayesinde 23 kişilik kadroda yer aldı.
Forvet bölgesine geldiğimizde ise en önemli eksiklik olarak bitiricilik konusunu ön plana çıkıyor. Elemeler boyunca atılan 19 golden sadece 4’ünü forvet oyuncularının kaydetmesi bu sıkıntıyı destekler nitelikte. Her ne kadar bitiricilik konusunda sıkıntı yaşasa da Synot Liga’nın en golcü 2 ismi Lafata ve Skoda kadroda ve yine yaşadığı sakatlıkların ardından son iki sezondur Zwolle ve Bursaspor’da istikrarlı bir performans sergileyen, fakat Şubat ayından beri kulübü adına gol atmamış olan Tomas Necid’te kadroda bulunuyor. Bu üçlünün içerisinde en yaşlısı olan David Lafata ne kafa vuruşlarında çok etkili, ne hızlı, ne de bire birde etkili fakat Synot Liga’nın gelmiş geçmiş en golcü oyuncusu. Ceza sahasında bitiricilik özelliği çok fazla olan tilki forvet, yaşı da göz önüne alındığında artık son turnuvasında bir şeyler yapmak isteyecektir. Tomas Necid ise Vrba’nın elindeki en komple forvet. Uzun ve güçlü olan golcü oyuncu şu anda Vrba’nın en önemli gol silahı. Bir diğer forvet ise Milan Skoda, bir dönem stoper de oynamış olan Skoda hava toplarında oldukça etkili ve kolay kolay yıkılmıyor. Vrba’nın nöbetçi golcüsü de diyebiliriz, elemelerdeki Kazakistan maçına sonradan girip çok kritik 2 gol attı, son olarak turnuvada Hırvatistan maçında da sonradan girip golünü attı.
Taktiksel Analiz
Takımını 4-2-3-1 ile sahaya süren Vrba’nın 2 farklı savunma anlayışı var ve maçına göre değiştiriyor. Örneğin İspanya maçında takım halinde savunma yaparken, Hırvatistan maçına ise önde pres yaparak başladı fakat çok uzun sürmedi ama eleme gruplarında bu anlayışla oynadığı maçlar da oldu. Takımın en önemli oyuncusu yok diyebiliriz daha çok takım oyunu oynamaya çalışıyorlar fakat takımın en yaratıcı oyuncusu hala 35 yaşındaki Rosicky. Ayrıca takım için olmazsa olmaz diğer iki isim, hücumları yönlendiren ofansif açıdan güçlü bek oyuncuları Limbersky ve Kaderabek. Oyun daha çok kanatlar üzerinden kuruluyor, stoper ikilisi top ile çok fazla oynamıyorlar.
Çek Milli takımının 2 farklı defansif oyunu var bir tanesi aşağıda da görebileceğiniz gibi blok savunması, yani takım olarak topun arkasına geçiyorlar ve alan kapatıp rakibin pas yollarını kapatmaya çalışıyorlar. Çek defansı bu alan paylaşımlarını oldukça başarılı yapıyor.
Alan savunması yapmanın en önemli olgularından bir tanesi olabildiğince iyi parselleyebilmek. Çek Cumhuriyeti bu olguyu iyi yapabilmesine rağmen elemeler aşamasında 14 gol yemesi Çek defansının zaafları olduğunu ortaya koymaktadır. Çek defansı öncelikle yaşlı bir savunma hattından oluşuyor. Dolayısıyla pozisyonlarda yavaş kalıyorlar ve birebirde kolay geçilebiliyorlar.
Yukarıdaki görselde de görebileceğiniz gibi Silva’nın pasında Morata geriden gelip Sivok’un önünden topa vurabiliyor. Çek Cumhuriyeti’nin bir diğer zaafı ise çizgiden ceza sahasının içerisine doğru yapılan çapraz koşularda ve oyunun yönü bir anda ters tarafa çevrildiğinde, içeriye ve arkaya, adam kaçırıyorlar.
Taktikleri bek oyuncularının hücuma katılması üzerine olduğundan dolayı, rakip takımın atakları çoğunlukla ileri çıkan beklerin boşalttığı alanlardan gelişiyor. Genel olarak hızlı, birebirde etkili, içeriye doğru kat edebilen forvet ve kanat oyuncularına karşı zorlanıyorlar. Bir diğer eksiklikleri ise kanada yardım getirdiklerinde rakip futbolcular içeriye çok rahat girebiliyorlar, bu da çok tehlikeli ataklara neden olabiliyor.
Çek Cumhuriyeti hücumda ise daha çok kanatları kullanmayı tercih ediyor. Etkili, hızlı bek oyuncularına sahip olan takım, açık oyuncularını özellikle hızlı, içeri girebilen, iyi orta yapabilen gole yakın oyunculardan tercih ediyor. Açık oyuncularının içeriye devrilmesi hem ceza sahası içerisinde kalabalıklaşmayı sağlıyor hem de bek oyuncularına alan açılmış oluyor.
Atak oyuncuları farklı pozisyonlarda oynayabildikleri için maç içerisinde mevkilerini değiştirerek rakip takımın düzenini bozmaya çalışıyorlar. Bir diğer oyunları ise ileriye doğru şişirilen topları Necid sayesinde indirip kanatlara servis etmeye çalışmaları. Uzun boylu bir takım olması dolayısıyla, ara paslarla değil, daha çok kanatlardan yapılan ortalar ile gol arıyorlar. Aşağıdaki görselde takımın kanatları ne kadar çok kullandığının bir göstergesi, neredeyse hiç göbekten gelmiyorlar.
Pavel Vrba’nın bir diğer önemli hücum silahı ise duran toplar. İspanya ve Hırvatistan maçlarında çok fazla duran top şansı yakalayamasa da kullandıkları kornerlerde oldukça tehlikeli oldular, özellikle Necid, Sivok, Skoda gibi hava toplarında oldukça etkili silahları var. Duran topların ardından 2. Toplarda da Dockal gibi etkili vuruşlar yapabilen oyuncuları mevcut.
Sonuç
Çek Cumhuriyeti milli takımı daha çok takım oyunu üzerine kurulu bir takım. Kadrosunda etkili kanat oyuncuları bulunduran ve golleri bu kanat oyuncularının organizasyonları yardımıyla arayan bir takım.Yaratıcı oyuncu ve bitirici forvet eksikliği var. Önemli olan bir şekilde Çeklerin topları kanatlara geçirmesini önlemek ve kolay kolay orta yapmalarına izin vermemek. Kanat organizasyonları tıkandığı an oyunu açabilecek yaratıcı oyuncuları yok. Stoperleri oldukça yavaş ve arkaya-araya oyuncuları kaçırabiliyorlar. Özellikle bire birde etkili ve bitiriciliği yüksek kanat oyuncuları kullanılırsa Çek defansı zor anlar yaşayabilir. Pres yapıldığı takdirde Çek milli takımı kolay kolay organize olamıyor. Maç boyunca bek oyuncularına ve orta sahaya büyük görev düşüyor. Sabırlı davranıldığı takdirde defansta istenilen boşluklar bulunacaktır.
